Jednoznaczne wydaje się nam, że zmysł słuchu jest przede wszystkim regulowany przez uszy, a jednak to mózg jest odpowiedzialny za dźwięki, jakie do nas docierają, za ich interpretację.
Większość ludzi jest przekonana, że słyszenie odbywa się dzięki naszym uszom. Owszem, ale są one tylko częścią drogi jaką muszą pokonać dźwięki by dotrzeć do kory słuchowej, która tak naprawdę odpowiada za to, jak odbieramy sygnały akustyczne, a tym samym rozumiemy ludzką mowę.
Rola ucha w słyszeniu
Jaką rolę w procesie słyszenia odgrywa ucho? Otóż, fala dźwiękowa trafiająca do przewodu słuchowego zewnętrznego wywołuje drgania błony bębenkowej, które przenoszą się do ślimaka w uchu wewnętrznym. Znajdujący się w ślimaku płyn zaczyna drgać wprawiając w ruch komórki rzęsate wewnętrzne i zewnętrzne znajdujące się w narządzie Cortiego. Komórki te przetwarzają drgania na impulsy elektryczne, które przesyłane są do nerwu słuchowego i dalej do mózgu, w którym interpretowane są jako dźwięki. Tak więc, zanim mózg przeanalizuje docierający do nas bodziec jako konkretny dźwięk, w ciągu ułamków sekund odbywa się złożony proces, w którym uczestniczą wszystkie elementy składowe ucha. Jednak to mózg stanowi ostatni najważniejszy organ w przypadku procesu słyszenia.
Rola mózgu w słyszeniu
Kiedy dźwięki docierają do kory mózgowej, mózg, by mógł nadać znaczenie tym dźwiękom musi przeprowadzić kilka istotnych działań jednocześnie. Są nimi: lokalizacja źródła dźwięków, oddzielenie źródeł dźwięków, koncentrowanie się na dźwiękach istotnych oraz rozpoznawanie poszczególnych dźwięków i nadanie im znaczenia. Procesy te umożliwia nam słyszenie binauralne, czyli słyszenie prawym i lewym uchem.
Niestety powyższe funkcje zaburzone są u osób niedosłyszących. U ludzi z ubytkami słuchu pojawiają się problemy ze zrozumieniem mowy zwłaszcza w trudnych sytuacjach akustycznych, takich jak uroczystości rodzinne czy hałaśliwa ulica. Kłopotliwe, a czasem nawet i niemożliwe okazuje się też określenie lokalizacji źródła danego dźwięku oraz słuchanie selektywne.
Rehabilitacja słuchu
W takich przypadkach bardzo ważne jest, by jak najszybciej rozpocząć rehabilitację słuchu. Trening słuchowy gwarantuje powiększenie i polepszenie pracy ośrodków mózgu odpowiedzialnych za słyszenie. Trening ten zapewniają nowoczesne aparaty słuchowe, które poprzez wzmacnianie odpowiednich dźwięków stymulują wyżej wspomniane ośrodki w korze słuchowej, które uległy deprywacji na skutek ubytku słuchu.
Sukcesywne noszenie aparatów słuchowych gwarantuje lepsze słyszenie w hałasie lub
w większym gronie osób, a także polepszenie pamięci, uwagi oraz organizację centralnych ośrodków w mózgu.
Rehabilitacja słuchu daje możliwość skupienia się na tym, na czym nam zależy najbardziej, ignorując inne dźwięki w tym samym czasie. Osoba korzystająca z aparatów słuchowych rozmawiając przez telefon z lewej strony i słysząc hałas po prawej stronie, potrafi skupić się tylko na głosie rozmówcy w telefonie nie zwracając uwagi na zakłócający wokół szum. Dla człowieka z normą słyszenia jest to naturalna umiejętność, którą zawdzięcza słyszeniu obuusznemu, natomiast ciężko wyobrazić sobie taką sytuację u osoby niedosłyszącej i nie wspomagającej słuchu aparatami słuchowymi. Najczęściej w takich przypadkach pacjenci zgłaszają, że mowa zlewa się, jest niezrozumiała, wręcz bełkotliwa. Dzięki zaawansowanym funkcjom jakie posiadają współczesne aparaty słuchowe można je dopasować do indywidualnych potrzeb pacjentów oraz zapewnić bardzo komfortowe słyszenie w różnych sytuacjach akustycznych.
Zatem uszy odbierają dźwięki, a mózg je przetwarza i nadaje im znaczenie. Jeżeli pewne dźwięki do nas nie docierają, kora słuchowa powoli przestaje pracować, a słuch zaczyna się pogarszać. Korzystanie z aparatów słuchowych umożliwia nam prawidłowe słyszenie, a przede wszystkim rozumienie mowy, co przekłada się też na lepszy komfort życia.
Świat dźwięków to nieskończone źródło radości i odkrywania, zatem zadbajmy o siebie, korzystając z profilaktycznych badań słuchu, które można zrobić w profesjonalnych gabinetach protetyki. Tam uzyskamy kompleksową pomoc ze strony specjalistów oraz możliwość wyboru najlepszych aparatów słuchowych dostosowanych do indywidualnych potrzeb każdego z nas.
Pamiętajmy, że im wcześniej zareagujemy, tym lepsze i szybsze będą efekty.
Marta Dobrowolska
Strefa Słuchu
