Na ubytek słuchu cierpią osoby w różnym wieku i to niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy. Problem ten może negatywnie wpłynąć na efektywność pojedynczego pracownika, a nawet całego zespołu. W takim przypadku pracodawca powinien wdrożyć odpowiednie działania, aby wesprzeć pracownika z niedosłuchem i stworzyć mu przyjazne warunki pracy. A co można zrobić, by osoba z ubytkiem słuchu dobrze czuła się w czasie wykonywania obowiązków służbowych?
Pierwsze objawy niedosłuchu
Choć każdy pracownik powinien przechodzić okresowe badania medyczne potwierdzające jego zdolność do pracy, to jednak rzadko w ramach tej procedury wykonuje się badanie słuchu. Jeśli pracownik lub współpracownik nie wie, że cierpi na niedosłuch, to nie poinformuje o tym fakcie pracodawcy i nie będzie wiedział, dlaczego taką trudność sprawia mu komunikowanie się z kolegami i koleżankami z pracy. Dlatego to ważne, aby jak najszybciej wychwycić ubytek słuchu u danej osoby i przedsięwziąć odpowiednie środki zaradcze. A jakie są pierwsze objawy niedosłuchu? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na sytuacje, gdy pracownik:
- często prosi o powtórzenie wypowiedzi,
- często odpowiada nie na temat lub nie jest pewien, co powinien powiedzieć,
- mówi bardzo głośno,
- koncentruje się na ustach rozmówcy,
- rzadko udziela się w dyskusjach grupowych,
- szybciej się męczy i częściej popełnia błędy wynikające ze złej interpretacji otrzymanych informacji.
W takim wypadku dobrym pomysłem będzie szczera rozmowa z pracownikiem, podczas której pracodawca powinien spróbować ustalić źródło problemu i może też zasugerować podwładnemu, aby poddał się kompleksowym badaniom lekarskim.
Dlaczego nie można bagatelizować ubytku słuchu u pracownika/współpracownika?
Nawet niewielki ubytek słuchu może bardzo negatywnie wpłynąć na efektywność danego pracownika/współpracownika i jego relacje w pracy, ponieważ pozostali pracownicy mogą być zmęczeni i zniecierpliwieni koniecznością wielokrotnego powtarzania tych samych komunikatów. Dla osoby z niedosłuchem trudność mogą stanowić narady i szkolenia, a także spotkania z klientami. Poza tym niektóre osoby z ubytkiem słuchu nie chcą nosić aparatów słuchowych, ponieważ się wstydzą. Wówczas rola pracodawcy będzie kluczowa i powinna polegać na delikatnym przekonaniu pracownika do zamówienia aparatu słuchowego oraz na dyskretnej rozmowie z całym zespołem. W trakcie takiej rozmowy należy uczulić współpracowników na potrzeby osoby cierpiącej na niedosłuch.
Co można zrobić, aby wspierać osobę z ubytkiem słuchu w miejscu pracy?
Jednak same rozmowy to zdecydowanie za mało, ponieważ, aby skutecznie wesprzeć pracownika/współpracownika z ubytkiem słuchu w miejscu pracy, trzeba wykazać się także dużą dozą cierpliwości i empatii. W tym celu można pomyśleć o wydłużeniu poszczególnych spotkań tak, aby osoba niedosłysząca miała czas na przyswojenie wszystkich otrzymanych informacji. Poza tym w trakcie szkoleń czy rozmów o wynikach pracy, warto przygotować materiały graficzne, dzięki której pracownik z ubytkiem słuchu szybko znajdzie potrzebne informacje na planszy i zdąży je bez problemu zapisać. Dobrym pomysłem będzie również zrezygnowanie z niepotrzebnych bodźców dźwiękowych w miejscu pracy typu radio czy telewizor, które mogą dodatkowo utrudniać osobie niedosłyszącej odbiór ważnych informacji. Pracodawca może rozważyć także nabycie specjalnego telefonu przystosowanego do potrzeb osób z niedosłuchem oraz osób noszących aparaty słuchowe.
Jak rozmawiać z osobą cierpiącą na ubytek słuchu?
Rozmawiając z osobą, która cierpi na ubytek słuchu, warto stosować się do kilku podstawowych zasad, które znacząco ułatwią komunikację. Zwracając się do pracownika lub współpracownika z niedosłuchem, należy przede wszystkim mówić powoli i wyraźnie oraz zawsze być gotowym na ewentualne powtórzenie komunikatu. W trakcie rozmowy trzeba być obróconym przodem do rozmówcy tak, aby obie osoby mogły obserwować wzajemną mimikę. Należy również unikać sytuacji, w której pracownik bądź pracodawca zwraca się do osoby z ubytkiem słuchu podczas przeżuwania pokarmów, picia lub jednocześnie zasłaniając usta dłonią. Gdy osoba prowadząca szkolenie komunikuje się z grupą, powinna zawsze stać przodem do uczestników, a nie bokiem czy też tyłem. Jeśli osoba niedosłysząca pracuje przy komputerze, to nie należy przekazywać jej komunikatów, stojąc za jej plecami, a jedynie należy poprosić ją, aby obróciła się w stronę rozmówcy. Dodatkowo warto uczulać współpracowników i osoby pracujące w innych działach, aby nie szeptały, gdy rozmawiają z osobą cierpiącą na ubytek słuchu. Takie dobre praktyki znacznie usprawnią komunikację w pracy i pozytywnie wpłyną na atmosferę w zespole.
Pracownik z niedosłuchem nie musi stanowić problemu dla pracodawcy i współpracowników, ponieważ nie jest to dolegliwość, która uniemożliwia wykonywanie obowiązków. Jednak to ważne, aby przystosować miejsce pracy do indywidualnej sytuacji pracownika i stworzyć mu przyjazne środowisko, w którym będzie mógł bez przeszkód realizować swoje zadania.