Badania słuchu

Problemy ze słuchem wymieniane są coraz częściej wśród chorób cywilizacyjnych. Im starsze mamy społeczeństwo, tym częściej występują przypadki niedosłuchu. Audiometria tonalna, nazywana także badaniem PTA, to jedno z najbardziej podstawowych oraz najczęściej wykonywanych badań słuchu. Celem badania audiometrycznego jest określenie zakresu słyszenia pacjenta, czyli wskazanie najcichszego dźwięku, jaki jesteśmy w stanie usłyszeć. Badanie przeprowadzane jest zarówno na dźwiękach wysokich, jak i niskich, ponieważ zależnie od tonacji, mogą występować istotne różnice w słyszeniu.

Audiometria tonalna – na czym polega?

Audiometria jest nieskomplikowanym badaniem słuchu. Jej celem jest ocena progu słyszenia tonów z zakresu mowy ludzkiej. Badanie przeprowadzane jest w wyciszonej kabinie. Dzięki audiometrii możemy określić rodzaj oraz głębokość upośledzenia słuchu – badanie określa stopień ubytku w zależności od tego jaka jest częstotliwość dźwięku, pozwala ustalić, z jakim rodzajem niedosłuchu mamy do czynienia, a także gdzie zlokalizowana jest jego przyczyna. Może być to: ucho wewnętrzne, środkowe lub dalsze odcinki drogi słuchowej.

Ubytki słuchu dzielimy na:

Ubytki lekkie – chorzy mają trudności z rozumieniem mowy w hałasie (30-40 dB) oraz nie słyszą cichych dźwięków.

Ubytki średnie – chorzy mają wyraźne problemy z rozumieniem mowy w hałasie (40-60 dB), a także nie słyszą cichych oraz średnio głośnych dźwięków.

Ubytki głębokie – chorzy słyszą tylko niektóre bardzo głośne dźwięki, a rozmowy w większym gronie wymagają znacznego wysiłku.

Resztki słuchowe – dźwięki słyszalne są jedynie na poziomie 100-120 dB.

Głuchotę – charakteryzuje się brakiem reakcji na dźwięk.

Audiometria tonalna – wskazania do badania

Wśród najczęściej występujących wskazań do badania wyróżniamy:

  • Guza mózgu
  • Uraz szyi lub głowy
  • Podejrzenie niedosłuchu przewodzeniowego lub odbiorczego
  • Zapalenia opon mózgowych oraz mózgowo-rdzeniowych
  • Różne choroby naczyń mózgowych
  • Stwardnienie rozsiane

Audiometria tonalna – jak przebiega badanie?

Badanie odbywa się w wyciszonej kabinie. Jest ono nieinwazyjne oraz w pełni bezpieczne. Podczas badania wykorzystywany jest tzw. audiometr, czyli urządzenie, które wytwarza dźwięki o zróżnicowanej częstotliwości oraz z zróżnicowanym natężeniu. Całe badanie polega na tym, że w momencie kiedy usłyszymy w słuchawkach dowolny dźwięk, wciskamy guzik. Za każdym razem po jego wciśnięciu, osoba badająca zmniejszy głośność tonu w słuchawkach. Czynność będzie powtarzana do momentu, kiedy przestaniemy słyszeć dźwięki, czyli przestaniemy wciskać guzik.
Wynik badania przedstawiany jest w postaci krzywych, tzw. audiogramów. Dzięki nim możemy nie tylko stwierdzić, z jakim schorzeniem narządu słuchu mamy do czynienia, ale i jaki jest stopień upośledzenia tego zmysłu.
Badanie może być wykonane u każdego, kto zmaga się z niedosłuchem lub jest narażony na czynniki uszkadzające narząd słuchu podczas pracy. Badania wykonywane są u dorosłych oraz dzieci powyżej 6 r.ż.

Wynik badania słuchu oraz interpretacja wyniku

Po zakończeniu badania otrzymujemy audiogram. Kształt oraz położenie krzywych zależy od rodzaju niedosłuchu. Badania interpretujemy następująco:

  • Obie krzywe położone są blisko siebie, w zakresie prawidłowego progu słuchowego – wówczas ze słuchem nie dzieje się nic złego, a kości przewodzą dźwięki tak samo dobrze, jak cały tor powietrzny, czyli ucho zewnętrzne i środkowe.
  • Krzywa kostna leży prawidłowo, a próg słyszenia przez powietrze jest dużo wyższy – w takim przypadku możemy z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać choroby ucha środkowego oraz zewnętrznego, np. otosklerozę lub wysiękowe zapalenie ucha środkowego, czyli tzw. niedosłuch przewodzeniowy.
  • Obie krzywe położone są blisko siebie, jednak mają wysoki próg słyszenia – w takiej sytuacji problem tkwi w uchu wewnętrznym lub znacznie głębiej (w mózgu). Wówczas mówimy o problemach z niedosłuchem odbiorczym.

Na podstawie badań określana jest metoda leczenia chorego. Dla każdego schorzenia dobierana jest ona indywidualnie, jednak często polega na dobraniu odpowiednich aparatów słuchowych.

Audiometria mowy

Oprócz podstawowego badania słuchu, jakim jest audiometria tonalna, warto również sprawdzić rozumienie mowy u pacjenta za pomocą audiometrii słownej (mowy).

Badanie przebiega z wykorzystaniem słuchawek na przewodnictwo powietrzne. Polega ono na tym, że lektor wypowiada różne słowa, a zadaniem pacjenta jest powtórzenie ich. Protetyk słuchu określa początkową głośność z jaką prezentowana jest lista słowna na podstawie wyników audiometrii tonalnej. Następnie głośność jest zwiększana oraz zmniejszana, w wyniku czego powstaje krzywa audiometrii mowy, która obrazuje procent poprawnie powtórzonych słów przy określonej głośności mowy.

Wyniki tego badania pomagają w pewnym stopniu przewidzieć efekty protezowania oraz dają cenne wskazówki dla protetyka, który może bardziej dokładnie ustawić aparaty słuchowe. Ponadto, w przypadku, kiedy mamy do czynienia z niedosłuchem obustronnym, symetrycznym, ale w danym
momencie, z różnych powodów, dopasowujemy tylko jeden aparat, to na podstawie wyników audiometrii słownej możemy wybrać ucho z lepszym rozumieniem mowy. Pierwszym wyborem przy takim protezowaniu jest zazwyczaj ucho prawe, natomiast, jeśli rozumienie mowy jest znacznie lepsze w uchu lewym, warto wtedy się zastanowić czy protezowanie ucha lewego nie da lepszych efektów i korzyści dla pacjenta.

Dzięki przeprowadzeniu audiometrii słownej i dokładnemu omówieniu wyników pacjent może lepiej zrozumieć skąd biorą się jego problemy z rozumieniem mowy w życiu codziennym. Jest to bardzo ważne narzędzie w pracy protetyka słuchu, dzięki któremu możemy uzyskać lepsze efekty z protezowania, a co za tym idzie, większy komfort i zadowolenie pacjenta.